De 'zie-je-wel-reflex'
Waar de één hardop om zichzelf kan lachen als 'ie zichzelf voor schut zet, kunnen dit soort dingen voor een ander aanleiding zijn om depressief te worden. Dat las ik laatst in het Psychologie Magazine. Volgens klinisch psycholoog Claudi Bockting treedt bij de mensen die depressief worden de zie-je-wel-reflex op. Die denken op zo'n moment: "Zie je wel, ik ben vreselijk onhandig" of "Zie je wel, ik kan dat ook helemaal niet". Als het nog een stapje verder gaat is het: "Zie je wel, ik kan ook helemaal niks!". In situaties waarbij het om de interactie met andere mensen gaat, denken sommigen: "Zie je wel, ze mogen me niet". Je ziet dan een gebeurtenis als een bevestiging van wat je in je hoofd ergens al over jezelf dacht. Dat deze gedachte je niet gaat helpen bij een volgende interactie met mensen zal je niet vreemd in de oren klinken. Dan ga je je automatisch gedragen conform je eigen verwachtingen, waardoor de kans groot is dat je verwachting bevestigd wordt. Het volgende zie-je-wel moment is dan daar. Stemmetje in je hoofd
Eigenlijk hebben we allemaal wel een setje van die reflexen, zegt Bockting: punten waarop we wat kwetsbaarder zijn. De meeste stammen uit onze kindertijd. ‘Vaak zit er de stem van een afwijzende ouder achter, of levenservaringen die je toen opdeed.’ Het helpt al een heel eind als je weet welke stemmetjes jij in je hoofd hebt. Je zou dan kunnen onderzoeken waar ze vandaan komen en of ze wel kloppen. Sommigen kunnen ook best echt kloppen. Dat je nu eenmaal niet zo goed iets kunt als een ander. Dan moet je er mee leren omgaan, het leren accepteren, zonder jezelf erom te veroordelen. Je bent niet minder leuk omdat je onhandig bent hoor... Maar als je twijfelt of het stemmetje gelijk heeft, en als het stemmetje je écht in de weg zit, dan kun je veranderen wat het stemmetje zegt. Verander het in iets waar je wél iets aan hebt! Dat kun je heel goed doen met de MatriXmethode. In mijn nieuwe ONLINE training, die nu nog in de maak is, zal ik je hiervoor handige handvatten geven! Mijn "dat kun jij toch niet" stemmetje
Zelf heb ik ook zo'n stemmetje... Mijn moeder was vroeger zó ontzettend blij met mij dat ze me voor alle kwaad in de wereld wilde beschermen. Hartstikke lief natuurlijk, maar hierdoor zit ik nu wel met een hardnekkig stemmetje in mijn hoofd. En dat stemmetje zegt: "dat kun jij toch niet". En dat gaat dan meestal over fysieke dingen. Over iets doen met je lichaam, of iets durven. Mijn moeder vond het al eng als ik over een muurtje van 50 cm wou lopen. Dan moest ik wel haar hand vasthouden. Er was veel eng en gevaarlijk. "Doe dat maar niet, straks val je en dan...". Als ik het toch deed konden de meest verschrikkelijke dingen gebeuren. Op een gegeven moment ben ik mezelf gaan zien als het meisje dat niks kan op fysiek gebied. Ik was het buitenbeentje. Je gaat je daar dan ook naar gedragen. Als we met gymnastiek in een klimrek moesten klimmen, dan was ik zó bang dat ik zou vallen, dat dat me verlamde. De andere kinderen vonden dat natuurlijk grappig. En op dat soort momenten moet mijn zie-je-wel-reflex z'n werk hebben gedaan. Waardoor het stemmetje nog harder ging roepen de volgende keer. Gelukkig weet ik nu hoe het zit. Dat betekent alleen helaas niet automatisch dat ik alles nu ook durf. Het stemmetje is op de achtergrond nog wel ergens aanwezig. Gelukkig ben ik tegenwoordig niet meer zo streng voor mezelf en is het oké dat ik bepaalde dingen liever niet doe. Ik hoef ook niet zo nodig alles te durven en te kunnen. Maar misschien moet ik m'n eigen training 'ns volgen als die af is... Ik houd m'n hart vast
En neem ik het m'n moeder kwalijk dat ze zo beschermend was? Nee, natuurlijk niet! Mijn moeder is een schat van een vrouw en ze deed die dingen uit pure liefde voor mij. En het heeft mij weer mooie inzichten en voorbeelden opgeleverd voor hoe het werkt in hoofden. Ik heb haar alleen wel bij het klimrek vandaan gehaald toen ze diezelfde dingen tegen mijn kinderen ging roepen... Ze vond het doodeng wat mijn zoon allemaal uitvrat bovenin het klimgevaarte, maar ze heeft zich ingehouden! En kijk wat ervan gekomen is... Mijn zoon klimt in de hoogste bomen en zit in no-time bovenin lantaarnpalen. Ik houd m'n hart vast, maar m'n mond dicht...
